نقش دروغ بر روی کلید چه پشت پرده ای داشته است؟
رابطه دولت دهم و رسانه ملی هر چه به اواخر آن می رسید بیشتر تیره و تار میشد هر چند در ظاهر رسانه ملی سعی می کرد که اطلاع رسانی و تبلیغ خدمات دولت را در برنامه کاری خود داشته باشد اما تیغ نقد آن تندتر و تند تر می شد.
رابطه دولت یازدهم و رسانه ملی که در آغاز خود به سر می برد سعی در عدم ورود به شرایط گذشته را دارد. رسانه ملی با پتانسیل عظیم خود بهترین وسیله برای اطلاع رسانی دولت تدبیر و امید و حمایت از دولت نوپا برای خدمت رسانی بهتر است این رابطه اما در بزنگاه هایی در همین مدت کوتاه دچار خدشه هایی شده است که منشا آن اختلاف نظرهایی است که میان دولت و رسانه ملی وجود دارد از جمله بحث اخیر در انتخاب مجری گفتگوی تلویزیونی در سومین قسمت خود موردی بود که این اختلاف را بدون هیچ پوششی نشان داد. اختلاف بر سر انتخاب یک مجری باعث شد تا برنامه زنده رئیس جمهور با تاخیر روی آنتن رود و سبب نامه نگاری عزت الله ضرغامی به شورای نظارت شد.
در هر صورت، چه استفاده آگاهانه و چه نا آگاهانه از این تمثال در این شرایط و با این موضوع در این برنامه امری اشتباه و کج سلیقگی ای آشکار بوده است
اما آنچه مهم تر از این اختلاف نظر ها می باشد رویکرد ملی گونه رسانه است که باید حفظ شود رسانه ملی و دولت باید نسبت بهم اختلاف نظرها را کنار گذاشته و رویکرد اطلاع رسانی و خدمت خود را بدون جهت گیری به کار گیرند دولت باید در تخصیص و تامین بودجه یار رسانه ملی باشد و در مقابل رسانه ملی هم اعتدال را در مقابل دولت به کار گیرد تا دچار فراز و فرودهای خود با دولت نهم و دهم نشود
نبض رسانه ملی با اینکه در حمایت از دولت می زند اما رگه هایی در فرامتن برنامه های رسانه ملی دیده می شود که نشانه های خوبی از ادامه این رابطه ندارد.
اتفاق تصادفی در برنامه جدید عمو پورنگ می تواست یکی از این رگه ها باشد. در این برنامه که از محبوبیت بسیاری در میان بچه ها و حتی پدر و مادرها برخوردار است و نشان داده است با برنامه جدید هزار و شصت و شونزده، شم خوبی در پیام رسانی و انتخاب کانال های پیام رسانی برای کودکان دارد اما اینبار چون آیتم های تبلیغاتی خود دچار کج سلیقگی هایی شده است.
برنامه اخیر هزار و شصت و شونزده ،دروغ را با استناد به حدیث معصوم به عنوان کلید همه بدی ها معرفی کرده بود و از تمثیل کلیدی که روی آن کلمه دروغ درج شده بود، استفاده شد. تمثیلی که بی شباهت به نماد انتخاباتی حسن روحانی نیست و پیش از هر چیز آن را به اذهان متبادر می کند.
در هر دو صورت چه استفاده آگاهانه و چه نا آگاهانه از این تمثال در این شرایط و با این موضوع در این برنامه امری اشتباه و کج سلیقگی ای آشکار بوده است.
این موضوع که این کلید با این شکل و با این موضوع اذهان را به سمت آن نماد انتخاباتی دولت نیل می دهد و باعث ایجاد سوتفاهم و اثرات منفی بر چهارچوب ذهنی کودکان خواهد شد، امری بدیهی در کار رسانه ای است و نیاز به توضیح و تامل زیادی ندارد و قبول این مسئله که این موضوع از دید دست اندرکاران برنامه و ناظر پخش و... دور افتاده است کمی سخت می باشد؛ آنهم برنامه ای چون عمو پورنگ که با ساخت جدید خود نشان داده است در پی پیام رسانی هدفمند و هوشمندانه به کودکان است. به همین جهت حتی با قبول پیش فرض تصادفی بودن باید مسئولین رسانه ملی به دنبال بررسی عوامل این کژکارکرد ارتباطی و عدم تکرار آن باشند. جبران یا عذرخواهی اولین قدم ها برای رفع این سهل انگاری رسانه ای به نظر می رسد. این بی تدبیری در حالی رخ می دهد که چندی پیش در تبیان مطلب تحلیلی " آرایش مجریان ممنوع شد!" پیرامون صدور ابلاغیه جدید در بی بی سی جهت حذف آرایش تند و لباس زننده مجریان و تشکیل کارگروهی برای برررسی واژه های مورد استفاده در برنامه های کودک این شبکه منتشر شد! در حالی که رسانه ملی چنین حساسیت هایی را در ظاهر نشان نمی دهد که نمونه آن نیز در این برنامه خود را نشان داد.
جایگاه ملی صدا و سیما، اعتماد سازی برای مخاطبان، حمایت از دولت، سر خط هایی هستند که فراتر از دولت های مختلف برای رسانه ملی دارای اهمیت می باشد و گرایش های سیاسی و اختلاف نظرها نباید آنها را مخدوش کند
این اتفاق هر چند تصادفی می تواند تاثیر ناخودآگاه خود را گذاشته باشد اما چه کسی درصدد جبران و عدم تکرار آنچه رخ داده، خواهد بود؟ البته توضیحات مدیر گروه شبکه اقدامی سازنده در این راستا بود علی زارعان مدیر گروه کودک و خردسال شبکه دو سیما درباره شایعهای که در خصوص توهین به نماد دولت تدبیر و امید در برنامه «عمو پورنگ» صورت گرفته است، توضیح داده است که در یکی از قسمتها که مصادف با تولد امام حسن عسگری (ع) بود، کارشناس روحانی برنامه حاج آقا محمدی حدیثی را برای بچهها تشریح کرد. آن حدیث این بود: جُعِلتِ الخَبائِثُ فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُهُ الکَذِبَ؛ تمام پلیدیها در خانهای قرار داده شده و کلید آن خانه دروغگویی است.
وی افزوده است: هر گونه توهین به حوزه ریاست محترم جمهور را از این برنامه دور میدانم و معتقدم برنامههای کودک به عنوان فضای مبرای از تعبیرهای سیاسی همیشه در فضای امید، آگاهی دین و اخلاق هستند و دامنشان از جدالهای سیاسی پاک است.
وی اذعان کرد: از چنین برداشتی متاسفم و حیرت زده که چطور میشود از یک فضای کودکانه برداشت سیاسی کرد.
زارعان همچنین یادآور شد: قرار نیست اگر کسی نمادی را برای حرکت مصلحانه خود انتخاب کرد، مثل انتخاب نماد کلید برای دولت تدبیر و امید که همه هم از آن حمایت کردند، دیگر تمام کلیدهای دنیا تحت تفسیر آن قرار بگیرد. این کلید در جایگاه خود مطلوب است و ما هم به آن اعتقاد داریم.
این اقدام و سایر رویکرد های خبری رسانه ملی پیرامون دولت نشان می دهد صدا و سیما باید دقت بیشتری در این زمینه به خرج دهد از جمله مشاور خواندن محمود سریع القلم در این رسانه که در نامه ای مورد تذکر آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور واقع شده است.
رسانه ملی و دولت باید چون دوبال در کنار هم در جهت بالابردن ظرفیت و بینش افکار عمومی و کمک به روند خدمت رسانی به مردم باشند و نگذارند اتفاقات اخیر و اختلاف سلایق به تعامل مثبت آنها و پتانسیل عظیم خدشه وارد کند. باید اختلافات را مدیریت کرد و این توصیه اخیر مقام معظم رهبری را نصب العین قرار داد که" وحدت و اتّحاد و همدلى میان مسئولین و مردم بایستى زیاد بشود؛ هم آحاد مسئولین کشور و مدیران کشور به مردم اعتماد کنند، هم مردم به مسئولین کشور اعتماد کنند. ممکن است کسانى اهل انتقاد باشند، انتقاد بکنند، [ ولى] انتقادها منصفانه باشد؛ با توجّه به اینکه دولت چند ماهى بیشتر نیست بر سرِ کار آمده است، باید فرصت داد تا بتوانند کارها را انشاءاللَّه با قدرت پیش ببرند؛ هم منتقدین به این توجّه کنند و با دولت با شرح صدر رفتار کنند، هم مسئولین دولتى با منتقدین با شرح صدر رفتار کنند؛ همه به هم احترام بگذارند، همه ملاحظهى یکدیگر را بکنند" (19/11/92)
جایگاه ملی صدا و سیما، اعتماد سازی برای مخاطبان، حمایت از دولت، سر خط هایی هستند که فراتر از دولت های مختلف برای رسانه ملی دارای اهمیت می باشد و گرایش های سیاسی و اختلاف نظرها نباید آنها را مخدوش کند