یکی از مهمترین موانع برای بازداری از فحشاء و انتشار آن در جامعه ارتباط عملی با قرآن مجید است، ارتباطی که سبب می شود، آدمی از گناه و معصیت و فحشاء دوری کند و اهل تقوا و پرهیزکاری شود.
از جمله مسائلی که متاسفانه در جامعه امروز در حال افزایش است و آمار قابل تاملی از گوشه و کنار به چشم می خورد مساله اشاعه و انتشار فحشاء در جامعه و در رسانه های محتلف است، اینکه عده ای خود را وقف انتشار فحشاء در جامعه کرده اند و روزانه با آبروی صدها و هزاران نفر بازی می کنند و حتی برای برخی از افراد، این عمل تبدیل به یک عمل افتخار آمیز شده است که از گناهان پنهانی خود و دیگران فایل هایی را تهیه و آن را با افتخار در رسانه هایی چون تلفن همراه و شبکه های اجتماعی در فضای مجازی منتشر می کنند، آنهایی که از مستی گناه لذت می‌برند و به آن افتخار می‌کنند. اقدام این افراد را می توان از دو بعد مورد توجه قرار داد:
بعد اول: افتخار به گناه
رسول خدا صلی الله علیه وآله می فرمایند: «چهار چیز در گناه بدتر از خود گناه است: کوچک شمردن گناه، افتخار کردن به آن، خوشحالی از آن و اصرار کردن به آن.»(خصال صدوق، ج 1،ص 115)
بعد دوم: اشاعه فحشاء
این در حالی است که خداوند متعال، این اقدام را یکی از گناهان کبیره بیان می کند و می فرماید:
«إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ: کسانى که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکى براى آنان در دنیا و آخرت است؛ و خداوند مىداند و شما نمىدانید! » [نور: 19]
خداوند متعال با بیان این آیه و نهی شدیدی که در آن وجود دارد می فرماید: «وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» و با این جمله خبر از مفاسد بزرگی می دهد که در پشت پرده این اعمال نهفته است.
در آیات الهی و روایات اسلامی یکی از ویژگی های انسان های موفق پرهیز و دوری از گناهان کبیره و فحشاء بیان شده است چنانچه خداوند متعال در آیات الهی می فرماید:
«وَ الَّذینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُون: و کسانى که از گناهان بزرگ و زشتکاری ها خود را به دور مىدارند و چون به خشم درمىآیند درمىگذرند.» [الشورى: 37]
همچنین امیرالمومنین علی علیه السلام در ارتباط با صفات پرهیزگاران می فرماید:
«على علیه السّلام در صفات و نشانههاى هر مۆمنى مىگوید: اولئک مصابیح الهدى و اعلام السرى، لیسوا بالمساییح و لا المذاییع البذر اولئک یفتح اللّه لهم ابواب الجنّة و یکشف عنهم ضراء نقمته:
آنان مشعلهاى فروزان هدایت و نشانههاى راهروى در تاریکىها بسوى نورند، آنان فسادانگیز و نمّام و سخن چین نیستند، اشاعه دهنده فحشاء و زشتىها نیستند که با شایعه پراکنى در میان مردم بذر فتنه و فساد بیفشانند، بى خردى و بیهودهگویىها را رواج نمىدهند. و از این روى خداوند بر این گونه کسان که راهنماى نیکىها و دور از فسادند درهاى بهشت به رویشان مىگشاید و سختیها و زیانهاى عقوبت و بدفرجامى را از ایشان بر مىدارد و دور مىکند. (نهج البلاغه: خطبه 102)
اما سوال اصلی و مهم در این شرائط آن است که وظیفه ما در برابر فحشاء و اشاعه آن چیست؟ آیات الهی و روایات اهل بیت علیهم السلام چه توصیه هایی در این زمینه بیان کرده اند؟
توصیه قرآنی
نماز بهترین توصیه برای مقابله با فحشاء
1-«اتْلُ ما أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ: آنچه از کتاب به سوى تو وحى شده است بخوان، و نماز را برپا دار، که نماز از کار زشت و ناپسند بازمىدارد، و قطعاً یاد خدا بالاتر است، و خدا مىداند چه مىکنید.» [العنکبوت:45 ]
آنچه در ارتباط با این آیه شریفه قابل ذکر است یک شبهه قدیمی است که با شنیدن این آیه ممکن است در اذهان خطور کند و آن اینکه ما در جامعه افرادی را مشاهده می کنیم که اهل نماز هستند ولی در مقابل از گناه و معصیت نیز دوری نمی کنند؟ اگر نماز انسان را از فحشاء و منکر باز می دارد چرا حال این افراد اینگونه است؟
در پاسخ به این سوال جواب های متعددی بیان شده است، اما آنچه در این نوشتار به آن پرداخته می شود پاسخ زیبای علامه طباطبایی به این سوال مهم است:
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با مطرح کردن این شبهه به مقایسه افراد نماز گزار و بی نماز می پردازد و بعد از بیان اینکه باز داری از گناه اثر طبیعی نماز است اما این اثر به صورت علم تام نیست که بتواند صد در صد مانع گناه شود،می فرمایند:
«اگر خواننده عزیز بخواهد این معنا را لمس کند، باید حال بعضى از افراد که نام مسلمان دارند، و در عین حال نماز نمىخوانند، در نظر بگیرد، که اگر رفتار آنها را زیر نظر قرار دهد، مىبیند که به خاطر نخواندن نماز، روزه را هم مىخورد، و حج هم نمىرود و زکات هم نمىدهد، و بالأخره سایر واجبات را هم ترک مىکند، و هیچ فرقى بین پاک و نجس، و حلال و حرام نمىگذارد، و خلاصه در راه زندگى هم چنان پیش مىرود، هر چه پیش آید خوش آید، و هیچ چیزى را در راه خود مانع پیشرفت خود نمىبیند، نه ظلم، نه زنا، نه ربا، نه دروغ، و نه هیچ چیز دیگر.
آن وقت اگر حال چنین شخصى را با حال کسى مقایسه کنى که نماز مىخواند، و در نمازش به حد اقل آن یعنى آن مقدارى که تکلیف از گردنش ساقط شود اکتفاء مىکند، خواهى دید که او از بسیارى از کارها که بى نماز از آن پروا نداشت پروا دارد، و اگر حال این نمازگزار را با حال کسى مقایسه کنى که در نمازش اهتمام بیشترى دارد، خواهى دید که دومى از گناهان بیشترى پروا دارد، و به همین قیاس هر چه نماز کاملتر باشد، خوددارى از فحشاء و منکرات بیشتر خواهد بود.»[تفسیر المیزان، ج16، ص: 202]
2-ارتباط با قرآن مجید
به تحقیق یکی از مهمترین موانع برای بازداری از فحشاء و انتشار آن در جامعه ارتباط عملی با قرآن مجید است، ارتباطی که سبب می شود، آدمی از گناه و معصیت و فحشاء دوری کند و اهل تقوا و پرهیزکاری شود، چنانچه خداوند متعال می فرماید:
«وَ کَذلِکَ أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا وَ صَرَّفْنا فیهِ مِنَ الْوَعیدِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ أَوْ یُحْدِثُ لَهُمْ ذِکْراً:و این گونه آن را [به صورت] قرآنى عربى نازل کردیم، و در آن از انواع هشدارها سخن آوردیم، شاید آنان راه تقوا در پیش گیرند، یا [این کتاب] پندى تازه براى آنان بیاورد.» [طه: 113]
و روشن است که این کتاب تنها در صورتی سبب پرهیزکاری و پند واندرز برای افراد خواهد شد که ارتباط عملی با آن داشته باشند و توصیه های طلایی آن را در لحظه لحظه زندگی خود جاری و ساری کنند.
توصیه روایی
توصیه زیبای امیر المومنین در ارتباط با اشاعه فحشاء
در ارتباط با این آیه 19 از سوره نور محمد بن فضل از امام کاظم روایتی شنیدنی نقل می کند که:
«به امام کاظم علیه السّلام عرض کردم: قربانت گردم، از یکى از برادرانم خبرى مىرسد که آن را نمىپسندم و وقتى از خود او مىپرسم وى منکر آن مىشود با آن که گروه مورد اعتمادى آن را از او نقل مىکنند. امام علیه السّلام در پاسخ فرمود: اى محمّد! گوش و چشمت را پیرامون برادرت تکذیب کن، و اگر پنجاه سوگند خورنده نزد تو گواهى دهند و او سخن دیگرى گوید سخن برادر خود را تصدیق و سخن آنان را تکذیب کن، و از او خبرى را منتشر نکن که موجب زشتى او گردد و آبرویش را بریزد که اگر چنین کنى از کسانى خواهى بود که خداوند در باره آنها فرموده: إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیم»[اصول کافی، جلد 8، صفحه 147]
خلاصه کلام آنکه امروزه، جامعه ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند این توصیه های طلایی است، توصیه هایی که با نادیده گرفتن آنها روزانه زندگی صد ها نفر از هم پاشیده می شود و افسردگی و بی آبرویی و ..... افراد بسیار زیادی را تهدید می کند و عده ای نیز، بی آبرویی افراد را وسیله ای برای تفریح و سرگرمی خود قرار داده اند.
