با توجه به آنچه در مطلب قبل ذکرشد، لازم است تا والدین در خصوص مسائل جنسی با نوجوان خود صحبت کنند. اما نحوه برقراری ارتباط و تبادل نظر در این خصوص ملاحظات خاص خود را دارد که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره می کنیم :
- ارزش های شما هرچه که باشند، بسیاری از آن ها ارزش های نوجوانان شما نیز خواهند بود. به شرطی که آن ها را به درستی و با صراحت و البته به دور از ارعاب و تهدید مطرح کنید و نوجوان خود را نسبت به اهمیت آن ها آگاه نمایید. باید دلائل نحوه تفکر خود را به روشنی برای نوجوان تشریح کنید. مثلا در مورد این که چرا ”نه“ گفتن در شرایطی به نفع فرد است حتی اگر برای انجام کاری تحت فشار دوستان و هم سن وسال های خود باشد.
- بجای موعظه کردن، صحبت ها را دوطرفه کنید و کشف کنید آن ها در مورد مسائل جنسی چگونه فکر می کنند. حتی اگر پاسخ مناسبی از آن ها نگیرید و بعضاً با مشاجره لفظی مواجه شوید، مطمئن باشید به هر حال تا حدی حرف های شما را شنیده اند و به هنگام لزوم جهت تصمیم گیری برای رفتار یا اقدامی خاص، نقطه نظرات شما را در ذهن دارند حتی اگر در ظاهر با آنها مخالفت کرده باشند. لذا حتی مکالمه یکطرفه نیز از نبود ارتباط بهتر است. گاه برای پاسخ باید به آن ها زمان داد.
- مطرح شدن برخی موضوعات مثل خودارضائی از سوی والدین و نوجوانان هردو، چندان خوشایند نخواهد بود. اما باید به موارد زیر توجه شود:
هرگز به فکر مچگیری نباشید. حریم خصوصی همه افراد خانواده باید محترم شمرده شود. این موضوع در بسیاری از خانواده ها رعایت نمی شود و به ویژه بزرگترها خود را مجاز می دانند تا هر زمان و به هر نحو وارد محدوده خصوصی کوچکترها شوند. البته تعجبی هم ندارد کما این که در محیط آموزشی کشور نیز برخی مربیان پرورشی مدارس حتی خود را مجاز می دانند در ساعت استراحت به سراغ کیف دانش آموزان بروند و در آن تفحص کنند تا مبادا سی دی غیرمجاز در آن وجود داشته باشد!! نکته مهم این است که موضوع خودارضایی رابطه ثابت شده علمی با عوارض جسمانی و روانی منتسب ندارد. طبیعی است که می توان در خصوص ملاحظات اعتقادی برای آنها توضیحاتی ارائه داد ولی حتی وقتی در مورد ملاحظات مذهبی و شرعی موضوع با نوجوانان صحبت می کنید، احساس گناه را در او تشدید نکنید. احساس گناه به اعتماد به نفس و سلامت روانی نوجوان آسیب جدی وارد می کند. - این اطلاعات به هر طریق که به نوجوانان برسد نباید فراموش کرد که نمی توان از آنان انتظار داشت که همه توصیه ها را بطور کامل بپذیرند و به آن ها عمل نمایند.
- نوجوان را آگاه کنید که هر رفتاری که انجام دهد و یا موقعیتی که برای او پیش آید، همیشه می تواند در مورد آن با ما صحبت کند. حتی اگر کار او باعث رنجیدن و ناراحتی ما شود، حاضر هستیم به سخنان او گوش دهیم و آن ها را یاری کنیم. اگر نوجوانان این روحیه را در ما نبینند، به هنگام مواجهه با رویدادهای ناگوار یا تصمیم گیری های نامناسب، بدون طرح موضوع با بزرگترها، با تصمیمات نسنجیده بعدی بر پیچیدگی مشکلات و عواقب آن رفتار می افزایند.
- نوجوانان را به هیچ عنوان طرد نکنید. حتی وقتی غیرمسئولانه عمل کرده اند و مقصر هستند. آنها باید مطمئن باشند که والدین در هر شرایطی پشتیبان آنها هستند، حتی وقتی رفتار نوجوان از نظرشان کاملاً غیرقابل توجیه است. در سایر موارد زندگی نیز بهتر است محیطی را فراهم آوریم که نوجوانان به راحتی بتوانند ابراز وجود کنند و آن ها را تشویق کنیم تا در مورد عقاید و افکارشان صحبت نمایند.
- باید بپذیریم که والدین نمی توانند همواره حاضر و ناظر رفتار نوجوانان باشند. لذا باید اجازه دهیم که در مواردی بطور مستقل فکر کنند و تصمیم بگیرند و به عبارتی رفتار مسئولانه را تمرین نمایند. در همین حال لازم است تا تصمیم گیری های مسئولانه نوجوانان را تشخیص دهیم و ضمن ارج گذاشتن، آن ها را تشویق کنیم. به علاوه توصیه می شود کمک کنیم تا نوجوانان بتوانند تصمیمات قبلی را که با عواقب بد همراه بوده است ارزیابی و نقد کنند تا بتوانند در آینده بهتر تصمیم گیری نمایند و طبیعتاً قضاوت، مقایسه و سرزنش در این فرایند اصلاً سازنده نخواهد بود.
- واضح است که همه این موارد مستلزم برخی توانمندی ها، دانش کافی و نگرش مناسب در والدین است. بنابراین آنها اول باید بر روی صلاحیت های خود تمرکز کنند. اگر پدر و مادرها احساس می کنند در جنبه هایی آگاهی یا مهارت کافی برای صحبت در این خصوص با نوجوان ندارند می توانند از بستگان آگاه و مورد اعتماد مثل خاله، عمو، عمه و دایی یا حتی برادران و خواهران بزرگتر کمک بگیرند. کمک گرفتن از رسانه های آموزشی و به ویژه کتاب های معتبر علمی می تواند مفید باشد ولی متاسفانه در این زمینه در کشور خلاء جدی وجود دارد. البته گاه لازم است از پزشک یا مشاور آگاه نیز استفاده شود.
