اقتصاد نالان، تحریم و برنامه داغان!

آیا تحریم ها برداشته شود، همه چیز درست می شود؟ اقتصاد رونق می یابد؟ آیا تحریم ها کاهش یابد، ارزانی می شود؟ گرانی تمام می شود؟ اگر تحریم های اقتصادی پابرجا باشد باید تسلیم شویم و اقتصاد را به دست تقدیر بسپاریم؟ آیا تحریم های اقتصادی فعلی بیشتر از تحریم های 33 سال پیش است؟ ارزش پول ملی ما چه موقع افزایش پیدا می کند؟ آیا باید سیاست خارجه ما اقتصادمان را نجات می دهد یا اقتصادمان باید سیاست خارجه مان را نجات دهد؟  و مهمترین و اساسی ترین سوال: اگر ایران بر سر مساله هسته ای کوتاه بیاید آیا غربی ها تحریم ها را متوقف می کنند و موضوع جدیدی را علیه ایران مطرح نمی کنند؟ در مطلب پیش رو قصد داریم با پاسخ به سوالات بالا درباره بخشی از دغدغه اقتصادی مردم  بحث کنیم.

---

معادله چند مجهولی

موضوع تحریم ها و موضع غربی ها در قبال ایران معادله چند مجهولی است. آمریکا و کلا غربی ها از اقتصاد آزاد سخن می گویند و مخالف محدود کردن تجارت به هر نحو هستند اما به ایران که می رسند موضوع تحریم اقتصادی را پیش می کشند. آمریکایی ها اعلام می کنند تحریم ها برای تحت فشار قرار دادن دولت ایران  است اما این تحریمها و پول های بلوکه شده ملت را تحت فشار قرار داده است. آمریکایی ها می گویند تحریم های اقتصادی ایران به علت فعالیت های هسته ای است اما چنین تحریم هایی قبل از فعالیت های هسته ای ایران نیز اعمال شده بود. موضوعاتی مثل حقوق بشر و اعدامها قبل از موضوع هسته ای مطرح بوده و قطعا بعد از اینکه مساله هسته ای ایران هم حل شود موضوعاتی مانند حمایت از تروریسم، سپاه و جزایر سه گانه بهانه ای برای تحت فشار قرار دادن ایران مطرح خواهد شد. در چنین شرایطی اگر شما تصمیم گیرنده بودید چه کار می کردید؟ آیا با همه شرایطی که غرب پیشنهاد می کرد موافقت می کردید و حتی مطالعات هسته ای را متوقف می کردید؟ معمر قذافی رئیس جمهور کشته شده لیبی هم در مقطعی همین کار را کرد و حتی همه تاسیسات هسته ای لیبی را بار یک کشتی کرد و تحویل آمریکایی ها داد اما نه تنها غربی ها از لحاظ اقتصادی به او کمک نکردند بلکه چند سال بعد او را تحت فشار قرار دادند و زمینه قتل او را فراهم آوردند. می بینید که حل این معادله چند مجهولی کار ساده ای نیست و اگر غربی ها قدمی عقب نشینی ببینند نه تنها عقب نمی روند بلکه دو قدم جلو می آیند.

الاغ هم نمی توانیم وارد کنیم!

برای اینکه به یک راه حل مناسب برای یک معضل برسیم باید بدانیم که دقیقا مشکل چیست. باید روراست باشیم؛ تحریم بانک مرکزی یعنی اینکه ما هیچ ارزی را نمی توانیم جا به جا کنیم؛ یعنی که اگر نفت هم بفروشیم نمی توانیم پولش را نقد بگیریم. تحریم طلا یعنی اینکه اگر نفت هم فروختیم نمی توانیم به جای دلار طلا وارد کنیم. تحریم نفتی یعنی اینکه هر 6 ماه یک بار خریداران نفت ایران باید خرید نفتی خود را کاهش دهند وگرنه جریمه می شوند.

 باید روراست باشیم؛ تحریم بانک مرکزی یعنی اینکه ما هیچ ارزی را نمی توانیم جا به جا کنیم؛ یعنی که اگر نفت هم بفروشیم نمی توانیم پولش را نقد بگیریم. تحریم طلا یعنی اینکه اگر نفت هم فروختیم نمی توانیم به جای دلار طلا وارد کنیم. تحریم نفتی یعنی اینکه هر 6 ماه یک بار خریداران نفت ایران باید خرید نفتی خود را کاهش دهند وگرنه جریمه می شوند. خریداران نفت ایران هم دیگر سرشان درد نمی کند که با آمریکا در بیفتند و به همین علت هر روز فروش نفت ایران کم و کمتر می شود

 خریداران نفت ایران هم دیگر سرشان درد نمی کند که با آمریکا در بیفتند و به همین علت هر روز فروش نفت ایران کم و کمتر می شود. تحریم قطعات خودرو یعنی باید قطعات چینی وارد کنیم. همین الان هم خیابانها پر شده از ماشینهای چینی. حتی ایران نمی تواند سگ، الاغ و یا هر حیوان دیگری وارد کند. تحریم فولاد و گاز و فرآورده های نفتی هم در نوبت بعدی قرار دارند. شاید تحریم لوازم خانگی و یا حتی تحریم دارویی هم شویم. در چنین شرایطی باید چه کار کرد؟ آیا تسلیم شویم؟

شعار ندهیم

اصلا قصد نداریم شعار بدهیم و مثلا بگوییم که باید خودکفا شویم و می توانیم بدون اینکه با کشوری ارتباط داشته باشیم رشد اقتصادی داشته باشیم. برای اینکه به یک راهکار مناسب دست پیدا کنیم به غیر از بررسی مشکلات باید توانایی های خود را نیز بشناسیم. ایران از لحاظ جغرافیایی و ژئوپولیتیکی در شرایط خاصی قرار دارد و این موقعیت ویژه برای دشمنان ایران قابل تحمل نیست. ایران از شمال به دریای خزر و آسیای میانه و منطقه قفقاز، از جنوب به منطقه ژئواکونومی و ژئواستراتژِیک خلیج فارس و دریای آزاد ارتباط دارد. ایران صاحب همه سواحل شمالی خلیج فارس است و به همین علت غرب با تحریک کشورهای تازه تاسیس سواحل جنوبی خلیج فارس و دشمنی با ایران قصد داشته همواره از قدرت ایران بکاهد.

از طرفی کشور ایران خاک حاصل خیز دارد و دارای معادن و منابع فراوانی است. همچنین نیروی انسانی متخصص فراوانی در کشور وجود دارد که با وجود تحریم ها هر روز به رشد علمی بیشتری دست پیدا می کنند. فراموش نکنیم همین دانش هسته ای فقط با تلاش دانشمندان داخلی به دست آمده است. رشد سریع و باورنکردنی ایران در حوزه پزشکی و دارویی در همین ایام تحریم محقق شده. اما آیا ما از همه ظرفیت ها، دانش و منابع خودمان استفاده کردیم؟ آیا اصلا ما از موقعیت خاص و جغرافیایی خود استفاده کرده ایم؟ آیا از ارتباطات خود با سایر کشورهای جهان استفاده کرده ایم؟ آیا فرصت رشد به بخش خصوصی خود داده ایم؟ آیا مانع فرار سرمایه از کشور شده ایم؟ آیا سرمایه مناسبی جذب کرده ایم؟ آیا در این 33 سال برای کاهش وابستگی بودجه به نفت تلاش کرده ایم؟ آیا به تولید ملی اهمیت داده ایم؟ آیا به پویایی صنعت داخلی کمک کرده ایم؟ آیا برای مصرف کالای داخلی فرهنگ سازی کرده ایم؟ آیا برای بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی برنامه ریزی کرده ایم؟ آیا از تولیدکنندگان ایرانی حمایت کرده ایم؟ قطعا پاسخ همه اینها منفی است. مطمئن باشید اگر ما از نهایت ظرفیتهای خود استفاده کنیم دیگر از موضع ضعف مذاکره نمی کنیم و غرب به خودش جرات نخواهد داد که اعلام کند ایران به خاطر تاثیر تحریمها حاضر به مذاکره شده است. آیا برای رسیدن به اقتصاد پویا و استفاده از همه منابع موجود برنامه بلندمدتی وجود دارد؟ امیدواریم داشته باشد.

 تحریم های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی پس از انقلاب

تاریخ	دلایل اعمال تحریم	دامنه ی تحریم ‌ها
1981-1979	بحران گروگان گیری و اشغال سفارت امریکا در تهران	توقیف تمام دارایی های ایران در امریکا و عدم تحویل تجهیزات خریداری شده از امریکا
1983-1987	انفجار مقر نظامیان امریکا در بیروت و متهم شدن جمهوری اسلامی به حمایت از تروریسم بین المللی	ممنوعیت اعطای وام و تسهیلات به ایران، ممنوعیت صدور قطعات و تجهیزات یدکی به ایران، تحریم واردات نفت ایران از امریکا
1991-1989	اتهام ایران به تلاش و دستیابی به مواد و سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی	تحریم صدور مواد و تجهیزات مربوط به سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی
1992	دستیابی ایران به فناوری سلاح های پیشرفته ی نظامی	تحریم صادرات کالاهای دو منظوره به ایران، لغو قرارداد کونگو
1993	تهدید منافع امریکا در خلیج فارس از سوی جمهوری اسلامی	استراتژی مهار دوجانبه ی ایران و عراق
1995	دخالت ایران علیه برقراری صلح در خاورمیانه، حمایت از تروریسم و تلاش برای کسب سلاح های کشتار جمعی	اعمال تحریم‌ها‌ی جامع در همه  زمینه های بازرگانی و سرمایه گذاری
1996	حمایت و تأمین مالی تروریسم، سرمایه گذاری شرکت های اروپایی در ایران	تصویب قانون ایلسا: ممنوعیت سرمایه‌گذاری بیش از 40 میلیون دلار در صنایع نفت و گاز ایران از سوی تمامی کشورها و شرکت ها
2002-2001	روی کار آمدن بوش، اتهام ایران مبنی بر پناه دادن به تروریست ها	تمدید قانون ایلسا، معرفی ایران به عنوان محور شرارت
2006-2005	تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای	تصمیم به ارجاع گزارش هسته ای ایران به شورای امنیت در جلسه ی گروه 1+5 لندن
2006	حمایت از حزب الله لبنان و تروریسم	تحریم بانک صادرات
2007	حمایت مالی از تولید سلاح های کشتار جمعی و حمایت از تروریسم	تحریم بانک سپه ایران و تحریم 27 تن از افراد و سازمان های ایرانی و تحریم نیروی سپاه قدس و بانک ملی ایران
2008	پیگیری برنامه  هسته ای	تحریم معامله با کشتیرانی و هواپیمایی ایران و تحریم بانک توسعه صادرات ایران توسط اتحادیه ی اروپا
2010	نقض حقوق بشر توسط دولت ایران	اعمال محدودیت بیشتر علیه سپاه پاسداران، مسدود شدن اموال و منافع افراد تحریم شده، ممنوعیت تامین مالی و صدور ویزا برای افراد
2011	اصرار ایران بر پیگیری برنامه  هسته ‌ای	تحریم بانک مرکزی ایران و کلیه ی فعالیت های پولی و مالی اش و تحریم 180 فرد و شرکت ایرانی توسط اتحادیه ی اروپا
2012	اصرار ایران بر پیگیری برنامه ی هسته ای	تحریم نفتی
2013	اصرار ایران بر پیگیری برنامه  هسته ای	تحریم قطعات خودرو و تحریم طلا و گاز